Een stichting met een raad van toezicht is een bestuursmodel, waarbij het bestuur bestaat uit een directeur bestuurder. Op beleid, strategie en uitvering door die bestuurder ziet de RvT toe.
- De RvT in de praktijk
- Wat doet de Raad van Toezicht?
- Verhouding RvT tot directeur bestuurder
- Waarom zou je kiezen voor het RvT model?
- One tier board bij stichting
- Governance RvT
De RvT in de praktijk
De Raad van Toezicht is een extern orgaan dat toezicht houdt op de stichting. Het bestuur van de stichting bestaat uit een directeur-bestuurder. De RvT zoals deze meestal genoemd wordt heet tegenwoordig formeel een Raad van Commissarissen. De positie van de leden van een RvT is ook vergelijkbaar met die van een commissaris bij een grote onderneming. Een RvT is iets heel anders dan een bestuur van een stichting.
Wat doet de Raad van Toezicht?
De Raad van Toezicht houdt toezicht op de strategie en het beleid van de stichting. Daarnaast is de RvT verantwoordelijk voor:
- Het aanstellen, beoordelen en eventueel ontslaan van de directeur-bestuurder (zij zijn de formele werkgever van de directeur).
- Toezicht houden op het financiële beleid en het naleven van wet- en regelgeving.
- Adviseren van het bestuur bij strategische keuzes.
De verantwoordelijkheden en rolverdeling tussen de RvT en het bestuur worden doorgaans vastgelegd in een bestuursreglement of directiestatuut. Er is dus een overlap van de functie van directeur een bestuurder van de stichting.
Verhouding RvT tot directeur bestuurder
De RvT houdt toezicht op de directeur-bestuurder, die de dagelijkse leiding heeft over de stichting. Meestal rapporteert de directeur periodiek aan de RvT. Dit model wordt ook wel “bestuur op afstand” genoemd, omdat de RvT vooral een toetsende rol heeft en zich beperkt tot strategische vragen, zoals:
- Past dit besluit binnen de strategie?
- Is het besluit genomen binnen de gestelde bevoegdheden?
In de praktijk is de directeur de vertegenwoordiger van de stichting naar buiten toe, terwijl de RvT op de achtergrond toezicht houdt.
Waarom zou je kiezen voor het RvT model?
Het RvT-model is vooral geschikt voor grotere stichtingen, met name wanneer er sprake is van een directeur die zowel de dagelijkse leiding als de formele bestuursrol vervult. Dit model:
- Verlicht de operationele druk op het bestuur door de dagelijkse verantwoordelijkheid bij de directeur te leggen.
- Zorgt voor professioneel toezicht en advies vanuit de RvT.
- Kan helpen bij het waarborgen van transparantie en verantwoording.
Dit bestuursmodel vraagt wel extra inzet: de directeur moet regelmatig rapporteren aan de RvT, en belangrijke besluiten worden in overleg genomen. Meestal ontvangen leden van een RvT ook een (kleine) vergoeding voor hun werk.
One tier board bij stichting
Sinds de invoering van de WBTR is het ook mogelijk om een one-tier board-model te gebruiken binnen stichtingen. Bij dit model zijn toezichthouders en uitvoerende bestuurders onderdeel van hetzelfde bestuur, maar met gescheiden rollen. Dit model wordt vooral toegepast bij grote organisaties en biedt voordelen, zoals korte lijnen tussen toezicht en uitvoering.
Governance RvT
Hoewel er geen specifieke wettelijke eisen zijn voor de governance van een RvT, hanteren veel grote stichtingen een governance code. Dit geldt bijvoorbeeld voor sectoren zoals zorg en media, waar strenge eisen worden gesteld aan transparantie en verantwoording. De governance codes bevatten vaak specifieke richtlijnen voor de rol en verantwoordelijkheden van de RvT.