De doelstelling voor een stichting kent verschillende vormen. De interne doelstelling, de uitgebreide externe en de juridische. De juridische is beknopt en komt in de statuten. Zorg dat een externe doelstelling motiveert en concreet is.
- Wat is de missie en doelstelling?
- Doelstelling
- SMART Doelstelling
- In de statuten
- Doel en middelen onderscheiden
Wat is de missie en doelstelling?
Welke koers ga je varen? Zet de missie en de doelstellingen op papier. De missie is een ruimer begrip dan de doelstelling. De juridische tekst voor de statuten is weer iets anders. Die statuten heb je nodig bij de oprichting van de stichting.
- Missie: Wat is de bestaansgrond van de stichting? Waarom is de stichting op aarde? Probeer de missie van de stichting zo kort en krachtig mogelijk op papier te zetten: beperk je tot de absolute hoofdlijnen. Een goede missie is voor iedereen begrijpelijk, is tijdloos, geeft het doel op lange termijn aan, en motiveert en verbindt de medewerkers van de stichting. Vaak staat in de missie ook aangegeven wat de doelgroep is, en wat de stichting voor die doelgroep wil betekenen. De missie vertelt niet wát de stichting doet, maar wel waarom.
- Doelstelling: Op basis van de missie kan een situatie worden beschreven die de stichting binnen afzienbare tijd wil bereiken. Het bereiken van die situatie is de doelstelling. Dit doel is goed omlijnd, uitdagend, ambitieus, maar ook realistisch en haalbaar.
Doelstelling
Is de stichting nog in oprichting, dan kunnen doelstellingen op een andere manier geformuleerd worden dan wanneer de stichting volwassen is geworden. Beginnende stichtingen hebben behoefte aan doelstellingen die mensen motiveren, die mensen samenbinden, die mensen tot actie aanzetten. We spreken dan van ‘magie’-doelen.
Professionaliseert de stichting, dan worden doelen ‘smart’ geformuleerd. Je gaat nu over naar targets die meer geschikt zijn om mensen op af te rekenen. Kies dus een manier van formuleren die bij de levensfase van de stichting past. En pas op dat je niet doorschiet in het streven ‘professioneel’ te zijn. Doelstellingen moeten het werk leuk en interessant maken, en niet aanvoelen als een dwangbuis.
SMART Doelstelling
Een goede doelstelling is concreet. Is die geformuleerd als ‘Onze stichting streeft ernaar kinderen een betere toekomst te geven …’? Dat is niet concreet. Welke kinderen? Beter dan wat? Toekomst … over 5 jaar, 10 jaar, 50 jaar? Formuleer liever doelen die meetbaar zijn: ‘Onze stichting streeft ernaar binnen een termijn van twee jaar ten minste 250 kinderen in weeshuizen in ….’
Concrete, meetbare, tijdgebonden doelstellingen scheppen duidelijkheid. Ambitieuze, relevante doelen geven bestuursleden en andere medewerkers het gevoel dat ze zinvol bezig zijn. Haalbare doelstellingen voorkomen teleurstellingen in de toekomst. En ze vormen een goede basis voor het opstellen van de statuten.
In de statuten
Heb je de missie en de doelstelling(en)van jouw stichting geformuleerd, dan is het opstellen van de statuten een stuk eenvoudiger geworden. Soms nemen stichtingen de geformuleerde missie 1-op-1 in de statuten.
Statuten moeten lang mee. Maak daar de doelstelling niet te beperkt. Arme kinderen in Groningen of elders in Nederland biedt meer ruimte. Je kunt dan natuurlijk werken in Groningen. Komt er een keer een project in Friesland langs, dan kan dat ook op deze manier.
Bestuursleden en andere medewerkers van de stichting zijn nou eenmaal gebonden aan de statuten. Doen zich veranderingen in de situatie voor, dan moeten de statuten aangepast. En dat kost geld. Het is daarom een goed gebruik de doelstellingen iets ruimer te formuleren (niet: ‘weeskinderen helpen’, maar bijvoorbeeld ‘het helpen van kindertehuizen, weeskinderen en kinderen die daar het meest behoefte aan hebben’).
Standaard wordt ook de volgende toevoeging gebruikt: ‘… en voorts al hetgeen met een en ander rechtstreeks of zijdelings verband houdt of daartoe bevorderlijk is of kan zijn, alles in de ruimste zin van het woord.’ Deze toevoeging staat al standaard in de statuten die wij gebruiken. Dit hoef je dus niet zelf toe te voegen.
Doel en middelen onderscheiden
Er is een verschil tussen doel en middelen. Het doel is armoedebestrijding. Het middel (wijze waarop) is bijvoorbeeld het uitdelen van voedselpakketten. Het uitdelen van eten is natuurlijk nooit je doel. Je hoopt eigenlijk dat het op een dag niet meer nodig is. Dit onderscheid is dus belangrijk in de statuten maar ook in de andere plannen.
Tip:
Het is een goed idee de missie van de stichting op de website te plaatsen.